คอมเพรสเซอร์ในแอร์ทำหน้าที่อย่างไร

แอร์จะเกิดความเย็นตามความต้องการของผู้ใช้ได้นั้น จำเป็นที่จะต้องใช้คอมเพรสเซอร์เป็นตัวอัดน้ำยาแอร์หรือเพิ่มแรงดันอากาศอัดไปยังเครื่องมือที่ขับด้วยกำลังของลม เครื่องสูบลม หรือขับไปยังเครื่องมือฉีดพ่นของเหลว การอัดจารบี เหล่านี้ไม่ว่าจะถูกอัดให้อยู่ในรูปของก๊าซหรือของเหลวก็ล้วนแล้วต้องใช้คอมเพรสเซอร์ทั้งสิ้น โดยหลักการทำงานเช่นนี้ยังนิยมใช้ในอุตสาหกรรมการส่งก๊าซธรรมชาติและโรงงานเคมีภัณฑ์

ชนิดของคอมเพรสเซอร์

สำหรับชนิดของคอมเพรสเซอร์แอร์นั้น สามารถแบ่งออกเป็น 3 ชนิดได้ดังนี้

• แบบชนิดลูกสูบ
• แบบชนิดโรตารี่
• แบบชนิดแรงเหวี่ยงหรือการไหลตามแกน

การใช้น้ำมันหล่อลื่นในแต่ละแบบ

ในส่วนของการใช้น้ำมันหล่อลื่นในแต่ละแบบนั้น สามารถทำได้ดังนี้

1. การใช้น้ำมันหล่อลื่นแบบคอมเพรสเซอร์ชนิดลูกสูบ

น้ำมันสำหรับใช้ในคอมเพรสเซอร์ในแบบลูกสูบนั้นจะต้องไม่เกิดเขม่าหรือเกิดเขม่าได้น้อย เพราะหากมีเขม่าเกิดขึ้นจะมีโอกาสทำให้เกิดไฟลุกไหม้ได้ หากร้ายแรงก็ถึงขั้นคอมเพรสเซอร์ระเบิดได้เลยทีเดียว เนื่องจากหากเกิดเขม่าขึ้น เขม่ามักจะไปเกาะอยู่ตามระบบทางจ่ายอากาศนั่นเอง เพื่อป้องกันการเกิดเหตุดังกล่าว โดยน้ำมันที่ใช้จะต้องเป็นน้ำมันอย่างดีผสมด้วยสารเพิ่มคุณภาพ ซึ่งจะช่วยป้องกันการกัดกร่อนและการสึกหรอได้ด้วย

2. การใช้น้ำมันหล่อลื่นแบบคอมเพรสเซอร์ชนิดโรตารี่

สำหรับคอมเพรสเซอร์แบบโรตารี่นี้ การใช้มักมีการอัดแบบรุนแรง ดังนั้นน้ำมันที่ใช้หล่อลื่นต้องสามารถป้องกันการเกิดออกซิเดชัน เพราะขณะที่มีการใช้งานน้ำมันหล่อลื่นเหล่านี้จะต้องสัมผัสกับอากาศที่อัดมาแล้วเกิดความร้อนด้วย โดยน้ำมันที่ใช้จำเป็นจะต้องมีความคงทนกับความร้อน หากน้ำมันไม่ดีก็จะเกิดความเหนียวหนืด เปลี่ยนเป็นกรดหรือเป็นยางจนเกิดการกัดกร่อนหรืออุดตันจนเกิดความเสียหายกับแผ่นเลื่อนหรือติดขัด ทำให้การระบายความร้อนก็ทำได้ไม่ดีอีกด้วย

การใช้น้ำมันหล่อลื่นแบบคอมเพรสเซอร์ มีวิธีใช้น้ำมันหล่อลื่นโดยแยกได้เป็น 2 ระบบคือ

• ใช้แบบหยด (Drip Feed Lubricated) เป็นวิธีการใช้น้ำมันหยดลงบนบริเวณแผ่นเลื่อนหรือตามชิ้นส่วนซึ่งเคลื่อนที่ในปริมาณที่เหมาะสม และยังช่วยผนึกช่องว่างระหว่างผนังภายในช่องอัดกับแผ่นที่ใช้เลื่อนเพื่อไม่ให้เกิดช่องว่างอีกด้วย หลังจากขบวนการนี้แล้วน้ำมันหล่อลื่นก็จะถูกขับออกไปพร้อมกับอากาศที่เกิดจากการอัดออกมา
• ใช้แบบน้ำมันล้นหรือท่วม (Flood Lubricated)เป็นวิธีการใช้น้ำมันจำนวนหนึ่งเข้าไปทำหน้าที่หล่อลื่นและผนึกช่องว่างระหว่างผนังในช่องอัดเช่นเดียวกับแบบน้ำมันหยด แต่การใช้น้ำมันหล่อลื่นแบบท่วมนี้จะช่วยระบายความร้อนของอากาศที่กำลังจะถูกอัดได้ด้วย หลังจากนั้นน้ำมันที่ใช้แล้วดังกล่าวจะถูกขับออกมาทางปลายทางท่อ เมื่อเย็นลงแล้วก็สามารถนำกลับมาหมุนเวียนใช้ต่อได้อีก

3. การใช้น้ำมันหล่อลื่นแบบคอมเพรสเซอร์ชนิดแรงเหวี่ยงหรือการไหลตามแกน

เป็นการใช้แรงอัดที่ไม่รุนแรงมากนัก ดังนั้นน้ำมันจึงไม่ได้สัมผัสกับอากาศที่อัด คอมเพรสเซอร์แบบนี้จึงมักนิยมใช้น้ำมันหล่อลื่นแบบหล่อลื่นหรือฉีดหมุนเวียน ซึ่งน้ำมันที่ใช้จึงไม่จำเป็นต้องใส่สารเพิ่มคุณภาพมากนัก

น้ำมันหล่อลื่น หากมีคุณสมบัติที่สามารถแยกตัวออกจากน้ำได้ดี ก็จะเป็นคุณสมบัติที่เหมาะกับคอมเพรสเซอร์ที่มีการอัดอากาศหลายขั้นตอน รวมทั้งเหมาะกับคอมเพรสเซอร์ที่ต้องระบายความร้อน เพราะในขณะที่มีการอัดอากาศก็อาจเกิดการกลั่นเอาน้ำออกมาผสมกับน้ำมันได้ ซึ่งคุณสมบัตินี้จะช่วยเพิ่มให้คอมเพรสเซอร์ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงด้วยนั่นเอง